omroep flevoland

Urk heeft een nieuw logo. Daar kan over getwist worden of het mooi is of niet. De Urker stadsdichter Cornelis Kapitein is vooral verbaasd over het feit dat het meest prominente woord op het logo U is. "Ik snap heus wel dat het de U van Urk is, maar U staat er en dat is precies het enige woord wat niet in het Urkers bestaat."

Volgens Kapitein gaat het ook enigszins om de taal die gebruikt werd in de communicatie en marketing om iets nieuws aan te kondigen, waarbij je denkt dat de hemel op aarde is gekomen en dan blijkt het gewoon een lege doos te zijn. "Zelfs God wordt niet met U aangesproken en daar afficheren wij ons mee. Met een U. Het is echt vreselijk."

Het Nedersaksisch
Kapitein is naast stadsdichter ook docent. Hij heeft een lespakket samengesteld over het Nedersaksisch, de streektaal waar het Urker dialect ook onder valt. Nedersaksisch begint in het Friese plaatsje Stellingwerf en is te vinden in Groningen, Drenthe, Overijssel, Duitsland, Polen en een stukje van Denemarken.

In principe zou je volgens Kapitein in een Nedersaksisch gedeelte van Polen dus ook Urkers kunnen spreken om een gesprek met elkaar te voeren. Af en toe is dat dan wat lastiger vanwege uitspraak verschillen. "Ik denk dat we elkaar kunnen begrijpen."

Er zijn ook woorden in het Nedersaksisch die een bepaalde sfeer of gevoel uitdrukken zonder dat daar een vergelijkbaar Nederlands woord voor is. Een voorbeeld daarvan is noaberschap. Dat is het klaarstaan voor elkaar en heeft te maken met de mensen die in je buurt wonen. "In feite is het gegrond in een diep besef dat je van elkaar afhankelijk bent."

Populair lespakket
Het eerste lespakket Nedersaksisch is ontwikkeld naar aanleiding van een onderzoek van de Universiteit in Twente. Hieruit bleek dat als je spreektaal gebruikt in medische situaties de boodschap goed bij de mensen aankomt. Mensen die bijvoorbeeld de opdracht kregen om medicijnen te nemen, deden dit vaker als het in spreektaal werd verteld.

Het lespakket werd gegeven vanuit de Overijssel Academie, maar werd ook populair op andere opleidingen. Daar is het lespakket op aangepast zodat niet het niet alleen in de zorg past, maar ook in andere sectoren de spreektaal toegepast kan worden.

"De taal is de taal van het hart." Als je deze taal spreekt, geeft dat volgens Kapitein het gevoel dat je onder elkaar bent. Hij merkt het ook in de klas. In dialecten is er geen hiërarchie en dat maakt het een gesprek op gelijk niveau. "Ik denk dat iedereen die dialect spreekt het enorm waardeert, welke poging je ook doet"

Omdat U dus niet in het logo van Urk past, is de vraag of er eigenlijk Jie had moeten staan. Jie is het Urker woord voor jij. Daarop antwoordt Kapitein: "Ja, dat had ik al wel leuker gevonden! Dat vind ik nou eens een goede tip!"