omroep flevoland

Het ministerie van Sociale Zaken moet onrechtmatig verkregen persoonsgegevens van moslims over twee maanden vernietigen. Dat heeft de Autoriteit Persoonsgegevens bepaald. Het samenwerkingsverband van moskeekoepels, K9, waar ook Almeerse moskeeën onder vallen, is blij met het besluit, maar heeft ook nog de nodige zorgen.

De termijn van twee maanden is aangehouden om betrokkenen nog de kans te geven om te kunnen zien wat er over hen is bijgehouden. Het gaat om gegevens die van 2016 tot en met 2019 zijn verzameld. Het ministerie wilde radicalisering en fundamentalistische stromingen binnen moslimgemeenschappen in kaart brengen. Moskeeën waren echter niet op de hoogte van de in totaal negen heimelijke onderzoeken.

Discriminatie
De Autoriteit Persoonsgegevens noemt die onderzoeken 'fout en discriminerend'. Volgens de autoriteit zijn in Nederland zeker 31 mensen onderzocht. In rapporten over hen staan namen, opleidingen, werkgevers en religieuze denkbeelden. In de verslagen staan ook de namen van honderden anderen.

Dat het ministerie onderzoek binnen moslimgemeenschappen liet uitvoeren, was al langer bekend. Uit vragen van het onderzoeksprogramma Argos blijkt nu dat het om negen van zulke onderzoeken gaat.

Almeers onderzoek
Ook al langer bekend is dat de gemeente Almere onderzoek in de eigen moslimgemeenschap heeft laten doen. De Ombudsman Metropool Amsterdam concludeerde onlangs hierover dat Almere hierbij ernstig nalatig is geweest bij het beschermen van de grondrechten van de moslimgemeenschap. Almere probeerde tussen 2016 en 2021 de gemeenschap op verschillende manieren in beeld te brengen.

De interpretatie over de onderzoeken verschilde, maar de gemeente is het in ieder geval eens met de conclusie van de Ombudsman dat er onduidelijkheid was over de onderzoeken en een gebrek aan transparantie. Er hadden volgens het college andere keuzes moeten worden gemaakt. Het onderzoek leidde tot een enorme vertrouwenscrisis tussen de moslimgemeenschap en het bestuur van Almere.

Verband tussen onderzoeken?
In hoeverre er verbanden zijn tussen het gemeentelijk onderzoek en het onderzoek van Sociale Zaken is nog niet duidelijk. "Maar de kans daarop is reëel", zegt Joram van Klaveren. Hij maakt deel uit van de Almeerse moslimgemeenschap en is woordvoerder van de K9. "Het onderzoek voor Sociale Zaken is gedaan door onderzoeksbureau NTA. Die hebben ook het onderzoek voor Almere gedaan. Grotendeels in dezelfde periode."

De NTA laat overigens bij Argos over het onderzoek voor Sociale Zaken weten dat betrokken personen altijd om medewerking is gevraagd. Het ministerie zegt bij hetzelfde programma dat er gevallen zijn waarbij personen of organisaties zowel vooraf als achteraf niet zijn geïnformeerd.

Informatie gedeeld
Almeerder Van Klaveren en de K9 maken zich hoe dan ook wel zorgen over de situatie: "De gegevens moeten worden gewist, maar we weten niet wat er eerder al met deze gegevens is gedaan. Met welke instanties is er al informatie gedeeld en wat voor informatie is dat? Dat vinden we wel heel zorgelijk."

Komende week gaat de K9 met het ministerie in gesprek en hopen de moslimgemeenschappen meer duidelijkheid te krijgen over de situatie.