omroep flevoland

In de afgelopen drie jaar is er nog eens 43 miljoen euro extra uitgegeven aan Lelystad Airport. Daarmee is sinds 2008 ruim 243 miljoen euro besteed om de luchthaven geschikt te maken voor vakantievluchten. Dat blijkt uit een nieuwe berekening van Omroep Flevoland.

In september 2020 meldden Omroep Flevoland en Follow the Money dat er tot dat moment ruim 214 miljoen euro was geïnvesteerd. Hierbij ging het om de uitbreiding op de luchthaven zelf, zoals de nieuwe terminal en verlengde startbaan, maar ook om de aanleg van nieuwe wegen rond het vliegveld.

Ook uitgaven voor de luchtverkeersleiding, ambtelijke kosten, onderzoeken, lobby en communicatie plus geplande investeringen en afschrijvingen zijn toen meegeteld.

Omroep Flevoland heeft nagevraagd welke aanvullende uitgaven sindsdien tot eind 2022 zijn gedaan. Over 2023 zijn nog niet alle bedragen bekend.

Schiphol Group
In de nieuwste berekening tellen de uitgaven van Royal Schiphol Group, volledig eigenaar van Lelystad Airport, tussen 2020 en eind 2022 op tot 22 miljoen euro.

Hiervan is 17,9 miljoen operationele kosten en de overige 4,1 miljoen euro investeringen en afschrijvingen. Dat is vooral de verlengde start- en landingsbaan, die al in gebruik is.

Op de nieuwe terminal wordt nog niet afgeschreven, zolang die nog niet in gebruik is.

Stikstofrechten
Royal Schiphol Group heeft voor Lelystad Airport ook stikstofrechten opgekocht van drie boerderijen in Gelderland. De luchthaven denkt zo te voldoen aan de vereisten voor een natuurvergunning. Totaal is er in 2022 7,5 miljoen euro uitgegeven voor stikstofrechten voor Schiphol en Lelystad Airport samen.

Hoeveel precies voor Lelystad Airport is uitgegeven, wil de luchthaven niet kwijt. Via de bedragen zou anders eenvoudig herleidbaar worden om welke boerderijen het gaat. We kunnen dus geen bedrag noemen.

De uitgaven bestaan hoofdzakelijk uit salariskosten voor de 24 luchtverkeersleiders en assistenten op de toren in Lelystad en op Schiphol-Oost. Een klein deel is voor huur, onderhoud en afschrijving. LVNL krijgt de uitgaven vergoed door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Lelystad Airport is sinds november 2019 een zogeheten gecontroleerde luchthaven. Dat betekent dat er op de verkeerstoren verkeersleiders zitten, die de (kleine) vliegtuigen in het gebied rondom de luchthaven begeleiden.

Op Schiphol Oost zitten civiele en militaire verkeersleiders, die groter vliegverkeer van en naar Flevoland leiden en inpassen in het verkeer van Schiphol.

Er is in 2019 mee begonnen, omdat toen de verwachting was dat de luchthaven in november 2020 zou openen voor vakantievluchten. In de praktijk blijft het aantal grotere toestellen beperkt tot zakenjets en vliegtuigen die voor onderhoud naar Lelystad komen.

Provincie
De provincie Flevoland zegt de afgelopen drie jaar 1,9 miljoen euro voor Lelystad Airport te hebben uitgegeven. Bijna de helft betreft ambtelijke kosten plus een kleine twee ton voor externe adviezen, communicatie en inhuur van expertise.

Ook is ruim anderhalve ton uitgegeven aan het netwerk van geluidsmeetpunten, waarmee wordt gemeten of verkeer van en naar Lelystad Airport geluidsgrenzen overschrijdt. De provincie heeft in 2022 650.000 euro toegevoegd aan het zogeheten Luchtvaartfonds.

Hieruit worden projecten betaald die de duurzaamheid, leefbaarheid en economie rond de luchthaven stimuleren. Voor onderwijsprojecten op de luchthaven (vooral het MBO College) is 108.000 euro uitgegeven.

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I en W) heeft 1,7 miljoen aan Lelystad Airport uitgegeven. Ruim 640.000 euro ging op aan ambtelijke kosten en inhuur, ruim vier ton aan onderzoeken naar de vliegroutes, geluidsisolatie en andere posten.

Ook heeft het ministerie 500.000 uitgetrokken als bijdrage voor het Luchthavenfonds van het Rijk, de provincie en de gemeente Lelystad.

I en W heeft in 2021 en 2022 anderhalve ton uitgegeven aan verkennende onderzoeken om het stikstofprobleem van Lelystad Airport in kaart te brengen. Dit volgde op de uitspraak van de Raad van State, die in mei 2019 een streep zette door het zogeheten PAS-programma van het Rijk.

De onderzoeken moesten de situatie inzichtelijk maken om tot besluitvorming over de luchthaven te komen. Het ministerie benadrukt dat de de luchthaven de onderzoeken die nodig zijn voor een natuurvergunning zelf heeft betaald. Ook het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zegt geen kosten voor Lelystad Airport te hebben gemaakt.

Gemeenten
De gemeente Lelystad heeft de afgelopen drie jaar ruim 291.000 euro uitgegeven aan de luchthaven.

Er is 188.000 euro besteed aan ambtelijke kosten en ruim 103.000 euro als bijdrage aan het Luchthavenfonds, geluidsonderzoeken, juridische adviezen in verband met planschade, plus communicatie.

De gemeente Almere heeft voor ambtelijke kosten 25.000 euro uitgegeven.

Totaalplaatje
Bij elkaar tellen alle bedragen sinds 2020 tot eind 2022 op tot 43,3 miljoen euro. In september 2020 hebben Omroep Flevoland en Follow the Money gemeld dat er tot dan toe ruim 214 miljoen aan de luchthaven was uitgegeven.

We hebben dit bedrag met 3,4 miljoen verlaagd, omdat uitgaven lager bleken uit te vallen of niet waren gedaan. Tellen we hier de 43,3 miljoen euro bij op voor de periode 2020 en 2022, dan is er sinds 2008 voor totaal 243,2 miljoen euro aan Lelystad Airport uitgegeven.

Dit bedrag is zonder reserveringen en geplande investeringen. In 2020 ging het om 11,1 miljoen euro, waarvan we toen verwachtten dat dit de jaren erna zou worden uitgegeven. Uiteindelijk is dat niet gebeurd en gezien de politieke onzekerheid ook niet waarschijnlijk. Om die reden laten we de reserveringen buiten beschouwing.

Dat geldt ook voor totaal 36,5 miljoen euro aan nieuwe reserveringen voor de periode tot eind 2022 van Royal Schiphol Group, de provincie en de gemeente Lelystad. De grootste is de 24 miljoen euro van de provincie voor de aanleg van een aparte busbaan in het centrum van Lelystad, zodat de speciale airport-shuttle sneller het station kan bereiken.

De gemeente Lelystad zelf heeft 415.000 euro gereserveerd voor het laatste stuk van de snelle e-bike-fietsroute nabij het centrum. Eerder is al het gedeelte aangelegd langs de Larserdreef en Larserweg. Lelystad Airport heeft 12,1 miljoen aan investeringen gepland.

Het is aan het nieuwe kabinet om een besluit over de opening te nemen. Hoewel verkiezingswinnaar PVV voor verdere groei van Schiphol is, zegt de partij dat Lelystad Airport pas open kan als het probleem met een lage vliegroute in Overijssel is opgelost. Bijna alle andere partijen in de Kamer zijn tegen de opening van Lelystad Airport.