Urk heeft nu een markeringspaal voor een Duitse Messerschmitt

URK • Vr 21 februari 2025 | 20:00 • Vrijdag 21 februari 2025 | 20:00

Op alle plekken in Noordelijk Flevoland waar in de Tweede Wereldoorlog een crash of een noodlanding was van een vliegtuig staat nu een markeringspaal. De afgelopen maanden zijn er twaalf nieuwe geplaatst. Daardoor zijn er nu in totaal 27 van dit soort markeringspunten in het noorden van de provincie.

De crashpalen vertellen samen een deel van het oorlogsverhaal van Noordelijk Flevoland. Eén van die onlangs geplaatste markeringspalen staat op Urk langs de Staartweg. Daar stortte op 18 oktober 1943 een Messerschmitt neer, een Duits jachtvliegtuig.

Brandstof bleek op
"De piloot heette Gerhard Thyben. En hij zat zonder benzine", vertelt Egbert de Vos van Canon de Noordoostpolder. Het Duitse jachtvliegtuig maakte onderdeel uit van een groep van 16 toestellen. Die waren vanaf Schiphol vertrokken voor een missie boven de Waddenzee.

"De jagers waren daar op zoek naar Britse bommenwerpers die vanuit Engeland op weg waren naar Duitsland. De piloten probeerden die bommenwerpers te onderscheppen, maar dat lukte niet."

Het was die dag bijzonder mistig boven het gebied. Wellicht dat de Duitse piloten daarom geen geallieerde vliegtuigen hebben gevonden. Op de terugweg moesten de Duitse piloten eigenlijk bijtanken in Leeuwarden. Maar dat lukte niet, vertelt De Vos.

"De mist was te dik. Het was daardoor niet mogelijk om in Leeuwarden te landen." De Duitse vliegtuigen hebben daarop besloten door te vliegen. Vijf vliegtuigen moesten daarna in Noordelijk Flevoland een noodlanding maken, omdat ze zonder brandstof kwamen te zitten. Een aantal vliegtuigen deed dat op Schokland. Piloot Gerhard Thyben maakte als enige een noodlanding op Urk.

Piloot overleefde de crash
"Het toestel is over de kop geslagen", vertelt Egbert de Vos. "De piloot zat helemaal vast. Die moest er worden uitgezaagd." De piloot bleek geen letsel aan de noodlanding te hebben overgehouden. Thyben heeft op enig moment zelf verteld dat hij na de noodlanding was geholpen door Duitse militairen van de 'Funkmeldekompanie' op Urk.

Daarbij zou ook een arts van Urk aanwezig zijn geweest. Na een overnachting op Urk zou de piloot zijn werk hebben hervat. Hij vocht de rest van de oorlog door. Thyben haalde in totaal 157 geallieerde toestellen neer.

QR-codes aan de paal, boekje is op komst
"Wilt u meer weten", vertel De Vos, "dan kunt u ook de QR-code op de paal scannen. En dan komt u op de site van Canon de Noordoostpolder". De Vos wil benadrukken dat de markeringspaal geen eerbetoon is. "Het gaat om de markering van een gebeurtenis in de Tweede Wereldoorlog. Zo moet u dat zien."

Binnenkort verschijnt nog een boekje over alle 27 crashpalen in Noordelijk Flevoland. In de uitgave komen de QR-codes te staan én zes fietsroutes langs de markeringspunten. Het boekje zal verkrijgbaar zijn in Emmeloord en op Urk en Schokland.

Nieuwe palen volgden na jaren van discussie
Onderzoeker Teunis Schuurman (1950-2023) ontdekte jaren geleden dat er nog twaalf markeringspalen bij moesten komen in Noordelijk Flevoland. Ook stonden vijf palen op de verkeerde plek, zei hij.

Tot dan toe was het beheer van de crashpalen in handen van Stichting Ongeland. Er ontstond een verschil van mening met de gemeente Noordoostpolder en Canon de Noordoostpolder over een infobordje aan een van de bestaande markeringspunten.

Omdat de partijen er niet uit kwamen, besloot de gemeente Noordoostpolder de samenwerking met Ongeland te verbreken en in zee te gaan met de Canon. Die heeft de palen verplaatst en aangevuld en de teksten op de infobordjes herzien.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!