Veteraan vertelt: Zelfmoord in mijnenveld na verloren baby

LELYSTAD • Zo 27 april 2025 | 19:30 • Zondag 27 april 2025 | 19:30

Van alle kanten werd er geroepen. Harry Hanenburg stapte de tent uit en keek om zich heen. Daar zag hij het echtpaar lopen dat kort daarvoor bij hem in de medische tent was. De man en vrouw stapten over het prikkeldraad heen en liepen een mijnenveld in.

De Iraakse dictator Saddam Hoessein viel in de zomer van 1990 buurland Koeweit binnen. "Die is daar rovend en plunderend voorwaarts gegaan", vertelt Hanenburg. De Verenigde Staten en andere landen eisten het terugtrekken van de Iraakse troepen. "En toen is er een NATO besluit gekomen om Koeweit te bevrijden."

Veteranen vertellen:
In het jaar waarin stil wordt gestaan bij 80 jaar vrijheid, spreekt Omroep Flevoland met zes veteranen. Uit elke Flevolandse gemeente vertelt één veteraan zijn of haar verhaal. Elke militair vertelt over een bijzondere missie in het buitenland. Vandaag horen we Harry Hanenburg uit Lelystad, over zijn uitzending naar Irak tijdens de Golfoorlog en de operatie Provide Comfort, in beginjaren 90.

Harry Hanenburg werkte bij de geneeskundige troepen als initieel oorlogstraumatoloog. Dat betekent dat de Lelystedeling ook een aantal voorbehouden handelingen mocht verrichten die normaal gesproken alleen door een arts of chirurg mogen worden gedaan. Hanenburg behandelde vooral gewonde Irakezen.

"Het was in een Koerdisch vluchtelingenkamp, waarbij een mevrouw met haar man naar ons toekwam", vertelt Hanenburg. Hij herinnert zich die dag nog goed. De vrouw was hoogzwanger en stond op het punt om te bevallen. "Door alle ontberingen, door alle ellende, de kou, de honger, de angst, ging het veel sneller dan we hadden verwacht. Het was binnen een paar minuten gebeurd. En toen hadden we een kindje in onze handen."

'Nauwelijks levensvatbaar'
Maar het pasgeboren kindje bleek nauwelijks levensvatbaar. "We hebben het gereanimeerd. We hebben er een infuusje in gekregen. We hebben er van alles aan gedaan." Het is de medici niet gelukt om het kindje te redden. De baby overleed ter plekke.

Communiceren met de ouders ging moeilijk. Het kinderlichaam werd in een wit doek gewikkeld en aan de man gegeven. Die had heel snel door dat dat kindje niet meer leefde.

Prikkeldraad om mijnenveld
Het vluchtelingenkamp was een relatief veilige plek. Rondom de omheining was het gevaarlijk, omdat er mijnenvelden lagen. "Er waren paden en die waren veilig", vertelt Hanenburg. De paden tussen de mijnen waren metersbreed. Met prikkeldraad werden de veilige routes aangegeven. "Je hoefde niet door door het mijnenveld."

Toen werd van alle kanten geroepen. Harry Hanenburg stapte de tent uit en keek om zich heen. "Dan ga je natuurlijk ook naar buiten en kijken wat er aan de hand is. Nou, die man die was met zijn vrouw over het prikkeldraad heen gestapt en hij liep zo een mijnenveld in. Het heeft enkele tientallen meters geduurd. Daarna was het één grote klap. Toen zijn ze allebei op een mijn gestapt. Allebei dood."

'Gesneuveld en verkracht'
Later sprak Harry Hanenburg met een tolk op het kamp. Toen werd hem duidelijk wat het echtpaar allemaal had meegemaakt. "Dan blijkt dat in de maanden daarvoor die mensen al hun kinderen zijn kwijtgeraakt. De zonen zijn gedood, gesneuveld. De dochters zijn ontvoerd en verkracht. Ze hadden geen kinderen meer."

Het echtpaar had alles verloren. "En dit kindje had hen dan misschien nog een reden gegeven om te blijven leven. Uiteindelijk hebben die mensen ervoor gekozen, dat is mijn invulling. Die hebben ervoor gekozen om er maar een eind aan te maken. Een bewuste keuze is het volgens mij geweest."

Wie naar aanleiding van dit artikel behoefte heeft aan een luisterend oor, kan contact opnemen met deluisterlijn.nl (088-0767000). Denk je aan zelfdoding? Neem dan 24/7 gratis en anoniem contact op met 113 Zelfmoordpreventie (0800-0113).

De gebeurtenis van 35 jaar geleden maakte grote indruk op Harry Hanenburg. Deze en andere verhalen houdt hem nog steeds bezig. "Als je vandaag de dag naar de televisie kijkt, dan denk ik: Mijn God. Maar goed, oorlog is al zo oud als de mensheid zelf. Ik ben bang dat ik het ook niet meer ga mee maken dat er ooit wereldvrede komt", verzucht Hanenburg. "We doen ons best."

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!